Buitenplanse omgevingsplanactiviteit (Bopa)

Een BOPA is een buitenplanse omgevingsplanactiviteit en is een activiteit die niet voldoet aan de regels van het omgevingsplan en niet vergunningvrij voor het bouwen is.

De gemeente mag een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit alleen verlenen: met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Bij ‘een evenwichtige toedeling van functies aan locatie’ gaat het om het vinden van een balans tussen ‘beschermen en benutten’. Onder ‘functie’ kan worden verstaan het gebruiksdoel of de status (bijzondere eigenschap) die een onderdeel van de fysieke leefomgeving op een bepaalde locatie heeft.

Kan de BOPA ook worden gebruikt voor een gebruikswijziging?

Ja, een BOPA kan worden toegepast voor een gebruikswijziging, indien het niet nodig is om de regels van naastgelegen percelen aan te passen. En indien er geen conflicterende bouw- en gebruiksmogelijkheden in stand blijven op de locatie. Hiermee kent de (huidige) reikwijdte van de BOPA een duidelijke beperking.

Kan de BOPA ook worden gebruikt voor het afwijken van het tijdelijk deel?

Ja. In principe blijft het tijdelijk deel intact. Het bestemmingsplan inclusief de bestaande mogelijk- heden wordt gehandhaafd, omdat hier eenmalig van wordt afgeweken. Ook blijft de bruidsschat in zijn geheel in stand. Dit kan tot het moment dat het initiatief zo ingrijpend wordt dat een wijziging van het omgevingsplan doorlopen moet worden.

Kan de BOPA ook worden gebruikt voor het afwijken van milieuregels en regels uit verordeningen?

Een omgevingsplan bestaat vanaf het moment van inwerkingtreding van de Omgevingswet uit het tijdelijk deel. Het tijdelijk deel bestaat uit de bruidsschat, de ruimtelijke regels (o.a. de bestemmingsplannen) en de verplicht op te nemen (regels uit de) verordeningen (erfgoedverordening, geurverordening en verordening afvoer regen- en grondwater).

Wanneer een initiatief dus niet voldoet aan het (tijdelijk) omgevingsplan kan een BOPA doorlopen worden. Dit impliceert dus ook het afwijken van de milieuregels (bruidsschat) en de verplicht opgenomen verordeningen.

De BOPA is in ieder geval toe te passen op concrete projecten/bouwplannen. In feite is de werk- wijze daarmee vergelijkbaar met de huidige praktijk voor het verlenen van een afwijking op grond een bestemmingsplan. Een activiteit moet zodanig concreet zijn, dat een nadere afweging niet meer nodig is. De BOPA bedoeld is voor concrete projecten op basis van een uitgewerkt plan, waarbij het niet nodig is om de regels van naastgelegen percelen aan te passen of mogelijkheden in het omgevingsplan op de locatie te schrappen of de bestaande regels te wijzigen.

Een BOPA kan door een initiatiefnemer worden aangevraagd door middel van een (aanvraag) omgevingsvergunning. Op deze procedure is meestal de reguliere procedure van toepassing. Dat betekent een procedure van 8 weken met mogelijke verlenging van 6 weken.

Onderbouwing van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties GOFLO

De opzet en reikwijdte van de buitenplanse omgevingsplanactiviteit verschilt enigszins van het afwijken van het bestemmingsplan onder de wet- en regelgeving vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het gaat immers niet meer uitsluitend over een goede ruimtelijke ordening, maar over een veilige en gezonde fysieke leefomgeving. Dit brengt een bredere kijk op de leefomgeving met zich mee, onder meer vanuit het oogpunt van milieu, duurzaamheid en gezondheid. De ruimtelijke onderbouwing wordt zodoende opgevolgd door een “onderbouwing van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties ”. Wij gebruiken de term Goede Onderbouwing Fysieke Leefomgeving. In de GOFLO kunnen de volgende onderwerpen aan de orde komen:

• Ladder voor duurzame verstedelijking
• Duurzaamheid & gezondheid
• Verkeersgeneratie, -afwikkeling & parkeren
• Flora & Fauna
• Luchtkwaliteit
• Geluid
• Geur
• Omgevingsveiligheid
• Trilling
• Welstand
• Archeologie, cultuurhistorie en landschap
• Bodem
• Spuitzone onderzoek
• Weging van het waterbelang

Reguliere voorbereidingsprocedure

Ten aanzien van de procedure zijn meerdere scenario’s te onderscheiden. Dit heeft onder meer te maken met de rolverdeling tussen de gemeenteraad en het college. In Schagen heeft de raad namelijk gevallen van afwijkingen aangewezen waarin een bindend advies van de raad nodig is. Daarnaast kunnen er gevallen zijn waarbij andere bestuursorganen advies met instemming hebben.

Ten aanzien van de reguliere procedure geldt een beslistermijn van 8 weken. In het geval van advies met instemming van een ander bestuursorgaan wordt deze termijn met 4 weken verlengd. Indien er sprake is van bindend adviesrecht van de raad wijzigt de beslistermijn niet. De beslistermijn kan in alle gevallen eenmalig met maximaal 6 weken worden verlengd.

In geval van de reguliere voorbereidingsprocedure onderscheiden wij de volgende hoofdstappen:

1. Vooroverleg tussen initiatiefnemer en gemeente (Consult en Conceptaanvraag, inclusief participatie)
2. Indiening vergunningaanvraag
3. Ontvangstbevestiging aanvraag
4. Beoordeling aanvraag
5. Besluit
6. Mededeling besluit
7. Openbare kennisgeving besluit
8. Bezwaartermijn (6 weken na mededeling van het besluit aan de initiatiefnemer)
9. Inwerkingtreding / beroepsprocedure

Er zijn enkele situaties waarin de uitgebreide procedure moet worden doorlopen. In dat geval geldt een beslistermijn van 26 weken. Deze procedure is van toepassing als de activiteit aanzienlijke gevolgen heeft of kan hebben voor de fysieke leefomgeving en waartegen naar verwachting verschillende belanghebbenden bedenkingen zullen hebben. Daarnaast zijn er een aantal activiteiten genoemd in het Omgevingsbesluit waarvoor de uitgebreide procedure van toepassing is. Voorbeelden hiervan zijn: bepaalde activiteiten aan rijksmonumenten, activiteiten waarvoor een Milieu Effect Rapportage (MER) nodig is of bij bepaalde lozingsactiviteiten.

Bindend adviesrecht, uitsluitend ten aanzien van vooraf aangewezen gevallen

In de huidige situatie voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet dient de gemeenteraad een verklaring van geen bedenkingen af te geven alvorens via de uitgebreide procedure kan worden afgeweken van het bestemmingsplan.

Onder de Omgevingswet is het college bevoegd gezag aangaande de Bopa’s. De gemeenteraad heeft echter wel gevallen aangewezen waarin een bindend advies van de raad nodig is voordat van het omgevingsplan kan worden afgeweken. Voor niet-aangewezen gevallen is het college zelfstandig bevoegd om te beslissen. In Schagen wordt de raad tijdens het vooroverleg al betrokken en gevraagd advies uit te brengen.

Het betrekken van belanghebbenden bij het maken van plannen/initiatieven is natuurlijk niet nieuw, maar de Omgevingswet onderstreept nog eens het belang van participatie. Wanneer na de inwerkingtreding van de Omgevingswet een omgevingsvergunning wordt aangevraagd bij de gemeente moet worden aangegeven of en hoe de omgeving/omwonenden zijn betrokken. De gemeente weegt participatie mee in de besluitvorming over het plan/initiatief: wie zijn betrokken, hoe en wat is er met de resultaten gedaan. Uitgangspunt is dat de hoeveelheid en vorm van participatie in verhouding staan tot de gevolgen van het plan/initiatief voor de omgeving. Over het algemeen geldt: hoe groter en omvangrijker het plan, hoe belangrijker het is om de omgeving te betrekken. Een handig hulpmiddel is handreiking participatie met allerlei handige tips. Deze wordt binnenkort online gezet.

Naast het opstellen van een lijst met gevallen waarvoor de gemeenteraad bindend adviesrecht heeft, heeft raad van Schagen gevallen aangewezen waarbij participatie van en overleg met derden voorafgaand aan de vergunningaanvraag verplicht is. De bedoelde lijst komt grotendeels overeen met de gevallen waarvoor adviesrecht van de raad geldt. De gemeenteraad kan een initiatief weigeren als niet/onvoldoende invulling is gegeven aan de participatieverplichting.

Gedurende de behandeling van een initiatief door het college worden diverse documenten opgesteld. Hieronder wordt opgesomd welke documenten in ieder geval noodzakelijk zijn. De onderbouwing GOFLO, de inhoudelijke component van de vergunningaanvraag, is uiteraard ook een cruciaal document voor de besluitvorming.

Reguliere voorbereidingsprocedure

• Bevestiging aanvraag
• Voorstel richting B&W (& gemeenteraad indien bindend adviesrecht)
• Advies gemeenteraad (in geval van bindend adviesrecht gemeenteraad)
• Collegebesluit
• Beschikking
• Publicatie via officielebekendmakingen.nl

Bij een eventuele uitgebreide procedure komen de volgende documenten er nog bij:

• Kennisgeving op gepaste wijze (zoals gemeentelijke website)
• Voorstel richting B&W (& gemeenteraad indien bindend adviesrecht)
• Ontwerpbesluit college
• Ontwerpbeschikking
• Mededeling in Staatscourant, op gemeentelijke website en huis-aan-huisblad
• Nota van zienswijzen

Onder de Omgevingswet zal meestal de reguliere voorbereidingsprocedure van toepassing zijn. Dit betekent dat belanghebbenden bezwaar kunnen indienen tegen het bevoegd gezag genomen besluit. Hiervoor geldt een termijn van 6 weken na mededeling van het besluit. Het bevoegd gezag dient het besluit vervolgens te heroverwegen. Vervolgens staat beroep in eerste aanleg open bij de rechtbank, met de mogelijkheid van hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad.

Voor het in behandeling nemen van een dergelijke aanvraag brengen wij leges in rekening. Het geldende legestarief voor een BOPA is te vinden in de legesverordening Schagen.